برای اینکه با نحوه عملکرد دستگاه دفیبریلاتور که به اشتباه در ایران به نام الکتروشوک شناخته می شه آشنا بشیم، اول باید با اصطلاح فیبریلاسیون آشنا بشیم.
همون طور که می دونیم برای اینکه قلب بتونه عمل پمپاژ خون رو درست انجام بده اول دهلیزها منقبض می شن و بعد بطن ها. در مرحله بعد عضلات دهلیز شل می شن و دوباره نوبت عضلات بطنهاست که شل بشن. برای اینکه این اتفاق بیفته یک جریان الکتریکی باید از مسیری مشخص عبور بکنه و برای اینکه این ریتم حفظ بشه فرایند عبور جریان باید به صورت مرتب تکرار بشه. انتشار جریان از گره سینوسی شروع می شه و وقتی به گره دهلیزی – بطنی رسید در سرتاسر بطن پخش می شه.
حالا اگه این انتشار موج الکتریکی جهت مشخصی نداشته باشه و سلولهای قلب به صورت نامنظم منقبض و شل بشن، اصطلاحا فیبریلاسیون رخ داده و عمل انتقال خون به اعضای بدن به درستی انجام نمی شه و اگه این شرایط درمان نشه، فرد ممکنه دچار عوارض جدی و حتی مرگ بشه. جلوی این مشکل رو بسته به شرایط با دارو و در صورت نیاز با دستگاه دفیبریلاتور می گیرند.
کاری که دستگاه دفیبریلاتور انجام می ده اینه که مقدار مشخصی از انرژی الکتریکی رو به قلب اعمال می کنه. دستگاه های اولیه ولتاژ AC اعمال می کردند که در عمل موفق نبود. بعد از پژوهشهایی که انجام شد با اعمال ولتاژ DC به کمک یک خازن بزرگ در زمانی کوتاه تعداد دفیبریلاسیونهای موفق بیشتر شد. حداکثر انرژی الکتریکی ای که توسط این دستگاهها اعمال می شد 360 ژول بود و معمولا انرژی تنظیم شده در زمانی کمتر از 10 میلی ثانیه به بیمار منتقل می شد که در عمل جریان ناشی از تخلیه شوک می تونست به بیش از 40 آمپر برسه. در نتیجه سلولهای قلب تحت تاثیر این شوک مجبور می شدند که در راستای میدان الکتریکی قوی اعمال شده قرار بگیرند و به ریتم صحیح برگردند.
به مرور زمان و با تحقیقات بیشتر مشخص شد که این شکل موج ساده که اصطلاحا بهش مونوفازیک monophasic گفته میشه خیلی هم موثر نیست و بنابراین شکل موج جدیدی ابداع شد که بهش بایفازیک biphasic گفته می شه. در این نحوه تخلیه اول یک موج تخلیه در زمان خیلی کم صورت می گیره و بعد بلافاصله جهت قطبها برعکس می شه و موج دوم در جهت عکس موج اول در زمان خیلی کم به بدن اعمال می شه. این روش نسبت به روش مونوفازیک شانس بیشتری به بیمار برای بهبود می ده.
حداکثر مقدار انرژی قابل تنطیم و حتی شکل موج در دستگاههای هر کمپانی متفاوت هست و نتیجه تحقیقات واحد تحقیق و توسعه همون کمپانی هست.
در آینده موارد بیشتری رو درباره دستگاه دفیبریلاتور مرور می کنیم.
همون طور که می دونیم برای اینکه قلب بتونه عمل پمپاژ خون رو درست انجام بده اول دهلیزها منقبض می شن و بعد بطن ها. در مرحله بعد عضلات دهلیز شل می شن و دوباره نوبت عضلات بطنهاست که شل بشن. برای اینکه این اتفاق بیفته یک جریان الکتریکی باید از مسیری مشخص عبور بکنه و برای اینکه این ریتم حفظ بشه فرایند عبور جریان باید به صورت مرتب تکرار بشه. انتشار جریان از گره سینوسی شروع می شه و وقتی به گره دهلیزی – بطنی رسید در سرتاسر بطن پخش می شه.
حالا اگه این انتشار موج الکتریکی جهت مشخصی نداشته باشه و سلولهای قلب به صورت نامنظم منقبض و شل بشن، اصطلاحا فیبریلاسیون رخ داده و عمل انتقال خون به اعضای بدن به درستی انجام نمی شه و اگه این شرایط درمان نشه، فرد ممکنه دچار عوارض جدی و حتی مرگ بشه. جلوی این مشکل رو بسته به شرایط با دارو و در صورت نیاز با دستگاه دفیبریلاتور می گیرند.
کاری که دستگاه دفیبریلاتور انجام می ده اینه که مقدار مشخصی از انرژی الکتریکی رو به قلب اعمال می کنه. دستگاه های اولیه ولتاژ AC اعمال می کردند که در عمل موفق نبود. بعد از پژوهشهایی که انجام شد با اعمال ولتاژ DC به کمک یک خازن بزرگ در زمانی کوتاه تعداد دفیبریلاسیونهای موفق بیشتر شد. حداکثر انرژی الکتریکی ای که توسط این دستگاهها اعمال می شد 360 ژول بود و معمولا انرژی تنظیم شده در زمانی کمتر از 10 میلی ثانیه به بیمار منتقل می شد که در عمل جریان ناشی از تخلیه شوک می تونست به بیش از 40 آمپر برسه. در نتیجه سلولهای قلب تحت تاثیر این شوک مجبور می شدند که در راستای میدان الکتریکی قوی اعمال شده قرار بگیرند و به ریتم صحیح برگردند.
به مرور زمان و با تحقیقات بیشتر مشخص شد که این شکل موج ساده که اصطلاحا بهش مونوفازیک monophasic گفته میشه خیلی هم موثر نیست و بنابراین شکل موج جدیدی ابداع شد که بهش بایفازیک biphasic گفته می شه. در این نحوه تخلیه اول یک موج تخلیه در زمان خیلی کم صورت می گیره و بعد بلافاصله جهت قطبها برعکس می شه و موج دوم در جهت عکس موج اول در زمان خیلی کم به بدن اعمال می شه. این روش نسبت به روش مونوفازیک شانس بیشتری به بیمار برای بهبود می ده.
حداکثر مقدار انرژی قابل تنطیم و حتی شکل موج در دستگاههای هر کمپانی متفاوت هست و نتیجه تحقیقات واحد تحقیق و توسعه همون کمپانی هست.
در آینده موارد بیشتری رو درباره دستگاه دفیبریلاتور مرور می کنیم.
دیدگاه