تکنولوژی .net و نسخه های visual studio مایکروسافت نوآوری های عمده ای برای برنامه نویسان و سازندگان نرم افزار محسوب می شوند این نسخه ها پیشرفتهای چشمگیری در بهره وری. امنیت. اعتماد پذیری و قابلیت ارئه deployability را با خود همراه داشتپلتفرم یا محیط اجرایی:هر برنامه ای برای مهیا کردن خدمات زمان اجرای خود به محیط اجرا و کتابخانه های خود متکی است مثلا برنامه هایی که با زبان ویژوال بیسک 6.0 نوشته می شوند برای اجرا درست به visual basic runtime یا نرم افزارهای جاوا برای اجرا از java virtual machine استفاده می کنند و چارچوب دات نت یک کتابخانه تقریبا کامل برای ایجاد برنامه های کاربردی برای اجرا روی پلتفرمی به نامCLR یا common language runtime است. محیط اجرایی CLR سرویسهای اصلی مربوط به یک پلتفرم مانند مدیریت حافظه و امنیت را فراهم می کند. CLR یکی از بخشهای مرکزی دات نت فریم ورک است که برنامه نوشته شده تحت دات نت را به اجرا در می آورد برنامه در دو مرحله به دستورالعملهای ماشین کامپایل می شود ابتدا برنامه به زبان میانی ترجمه و سپس کامپایلر دیگری آن را به کد ماشین و پلتفرم مورد نظر کامپایل می کند و در نهایت برنامه با توجه به ماشین اجرا می شود استفاده از دو کامپایلر سبب به دست آوردن قابلیتهای مختلف از جمله قابلیت انتقال و حمل بین سیستم عاملها و زبانهای دیگر و مدیریت است
چارچوب دات نت همانقدر که در ایجاد برنامه های کاربردی ویندوز قدرت و سادگی دارد در ساخت برنامه های وب نیز کاراست به طوری که این چارچوب تبدیل به یکی از پرطرفدارترین تکنولوژی های برای برنامه های وب شده است (asp.net)
وقتی کدی را از هر زبانی که چار چوب دات نت را پشتیبانی می کند کامپایل کنید به چیزی به نام MSIL یا Microsoft intermediate language یا زبان میانه مایکروسافت تبدیل می شود MSIL باینری است اما کد ماشین نیست بلکه فرمتی است که از محیط برنامه نویسی مستقل است و می توان از آن در هر ماشین دیگری که در حال اجرای چارچوب دات نت است استفاده کرد چرا که در درون چارچوب .net کامپایلری به نامjust in time compiler یا jit وجود دارد و کد زبان میانه را به کد ماشین اختصاصی برای سخت افزار و سیستم عامل همان ماشین تبدیل می کند. دات نت ابزار اشکال زدای مجتمعی را فراهم کرده است و هر زبانی که این چارچوب را هدف داشته باشد فقط با یک اشکال زدای واحد بررسی می شود حتی اگر قسمتی از برنامه ی شما VB بوده و قسمت دیگر آن سی شارپ یا هر زبان دیگری بر پایه .net
چارچوب دات نت فقط پاسخگوی ویندوز نیست و می تواند به هر سیستم عامل دیگری وارد شود یعنی به آسانی می توانید به قابلیت چند محیطی یا cross plarform دست یابید و اکنون مایکروسافت نسخه یک دات نت را برای سیستم عاملهای بر پایه یونیکس مانند FreeBSD و همچینین Mac OS X ولی فقط برای آموزش و لاغیر. دات نت بسیاری از عملیات بنیادی را که به ساخت آنها در زبانهای برنامه نویسی پیشین عادت کرده بودید را به صورت فشرده و آماده دارد عمل کامپایل به کد محلی از طریق ابزار کامپایر درست به موقع انجام می شود.اگر نسخه مورد نیاز از .net framework نصب شده باشد آن پلتفرم می تواند هر برنامه دات نت را اجرا کند و هر زبانی که بتواند به MSIL تبدیل شود زبان سازگار با دات نت نامیده می شود مثل visual c++.net و visual basic.net و delphi و python وsmall talk و…
visual basic بازیچه نیست:خدمت عزیزانی که ویژوال بیسیک را به عنوان یک زبان خوب نمی دانند باید گفت مایکروسافت با اعلام vb.net به عنوان یک زبان برتر د محیط دات نت قصد داشت در برابر انهایی که به وی بی را به بازیچه بودن متهم می کردند بایستد.
زبان میانی یا IL یک زبان جدید است و به صورتی طراحی شده است که به طور موثری به کد محلی ماشینی که در آن اجرا می شود تبدیل گردد زبان میانی نسبت به ویژوال بیسیک و سی شارپ زبان سطح پایینتری محسوب می شود ولی از کد ماشین بالاتر است یکی از ابزارهایی که در چارچوب دات نت وجود دارد ILdasm.exe است ابزار IL Disassembler برای نمایش محتوای یک برنامه دات نت در کد میانی به صورتی است که برای انسان قابل خواندن باشد
زبانهای دات نت همه به IL کامپایل می شوند پس هیچکدام از زبانهای دات نت از دیگر زبانها سریعتر نیست ولی باید در نظرداشت که تنظیمات متفاوت کامپایلر منجر به تولید IL های متفاوتی برای کد یکسانی می شود به عنوان مثال دریک حلقه forدر سی شارپ می توانید انتخاب کنید که آیا سرریز overflow چک شود یا نه ولی در vb این امکان وجود ندارد پس هنگامیکه یک حلقه FOR در c# ایجاد می کنید از یک حلقه یکسان در VB سریعتر اجرا خواهد شد چرا که سی شارپ به طور پیش فرض سرریزی را چک نمی کند ولی در وی بی این کار انجام می شود.
بیشتر برنامه نویسان .net به این نتیجه رسیده اند که برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس حرفه ای دات نت مهمترین کار یادگیری کتابخانه کلاس چارچوب دات نت است کتابخانه چارچوب دات نت مجموعه ای از DLL هاست که بخش مهمی از این چارچوب را تشکیل می دهند هر DLL حاوی یک مجموعه کلاس های مرتبط با هم است برای مثال system.drawing.dll کلاسهایی را برای ایجاد گرافیک را ارئه می دهد کتابخانه چارچوب دات نت شامل هرچیزی می شود از ورودی و خروجی فایل گرفته تا کلاسهای asp.net و ado.net که قبلا برنامه نویسان برای انجام آنها نیاز به نوشتن مقدار زیادی کد یا خرید و استفاده از کدهای نوشته شده قبلی در قالب مولفه و کامپوننت شرکتی دیگر بودند به عنوان مثال برای ارسال ایمیل با برنامه نویسی دات نت می توان از کلاس smtpmail استفاده کرد فقط همین .از این جمله میآتوان به واسط های گرافیکی کاربر، دسترسی به پایگاه های داده، رمزنگاری، برنامهآهای تحت وب، الگوریتم های کار با اعداد و ارتباطات شبکهآای را نام برد.
