براى اینکه نسبت به سیستم آنتن هوشمند یک دید اولیه پیدا کنید، چشمانتان را ببندید و سعى کنید در حالى که یکى از دوستانتان در اطراف اتاق حرکت مى کند با او صحبت کنید. درمى یابید که مى توانید محل وى را (یا چند نفر را) بدون دیدنشان در اتاق تشخیص دهید. مهمترین علت آن عبارت است از آنکه: صداى شخصى را که صحبت مى کند از طریق دو گوشتان، که سنسورهاى صداى شما محسوب مى شوند، مى شنوید. صدا در دو زمان مختلف به گوش شما مى رسد. مغز شما که یک پردازشگر سیگنال حرفه اى است، محاسبات زیادى را انجام مى دهد تا همبستگى اطلاعات را با هم پیدا کرده و محل شخص صحبت کننده را پیدا نماید. مغز شما همچنین توان سیگنال صداى دریافتى از دو گوش را با هم جمع مى کند. بنابراین صدا را در جهت مربوطه بلندتر از صداهاى دیگر دریافت خواهید کرد. سیستم هاى آنتن تطبیقى هم همین کار را انجام مى دهند، که در آن به جاى گوش از آنتن استفاده شده است. ولى فرق این دو در آن است که آنتن ها، دستگاه هایى دوطرفه هستند و مى توانند سیگنالى را در همان جهت که سیگنال اول دریافت کرده اند بفرستند. بنابراین با استفاده از «چند» آنتن مى توان سیگنال را «چند» بار قوى تر دریافت و ارسال کرد.
نکته بعدى اینکه اگر چند نفر با هم صحبت کنند، مغز شما مى تواند تداخل را حذف کرده و در یک زمان خاص روى یک مکالمه خاص تمرکز کند. سیستم هاى ارائه تطبیقى پیشرفته هم مى توانند بین سیگنال مورد نظر و سیگنال هاى ناخواسته تفاوت قائل شوند.
اکنون به تعریف آنتن هوشمند نزدیک مى شویم: یک سیستم آنتن هوشمند از چند المان با قابلیت پردازش سیگنال استفاده مى کند تا تشعشع و یا دریافت را در پاسخ به محیطى که سیگنال در آن وجود دارد بهینه نماید.
• نقش آنتن در یک سیستم مخابراتى
آنتن در سیستم هاى مخابراتى بیشتر از تمام بخش هاى دیگر از معرض دید دور مانده است. آنتن دریچه اى است که انرژى فرکانسى رادیویى را از فرستنده به دنیاى خارج و از دنیاى خارج به گیرنده کوپل مى کند. روشى که طى آن انرژى به فضاى اطراف توزیع و از آن دریافت مى شود اثرى بسیار جدى روى استفاده موثر از طیف، برقرارى شبکه هاى جدید و کیفیت سرویس ایجاد شده از این شبکه ها دارد. به طور کلى دو نوع آنتن داریم: آنتن همه جهتى و آنتن یک جهتى.
• آنتن هاى همه جهتى
از روزهاى اولى که ارتباط بدون سیم شروع شد، از آنتن همه جهتى استفاده مى شد که این آنتن در همه جهات سیگنال را به خوبى دریافت و منتشر مى کند. الگوى این آنتن همه جهتى شبیه به قطرات آب است که پس از برخورد یک جسم به آب، از سطح آب خارج مى شوند. در این نوع آنتن به علت این که اطلاعاتى از محل قرار گرفتن کاربرها در دست نیست، سیگنال پراکنده مى شود و تنها درصد کوچکى از سیگنال به هر کاربر مى رسد.
با وجود این محدودیت روش هاى همه جهتى سعى مى کنند این مشکل را با زیاد کردن توان تشعشعى سیگنال هاى ارسال شده رفع نمایند. در صورت وجود چند کاربر (یا چند منبع تداخل) مشکلات زیادى ایجاد مى شود زیرا سیگنال هایى که به کاربر مورد نظر نرسند براى کاربران دیگر که به عنوان مثال در سیستم سلولى در سلول مجاور قرار دارند، تداخل ایجاد مى کنند. روش هاى همه جهتى راندمان طیف را کم کرده و استفاده مجدد از فرکانس را محدود مى کنند. این محدودیت ها باعث مى شود که طراحان شبکه دائماً مجبور به اصلاح شبکه با هزینه هاى گران باشند. در سال هاى اخیر محدودیت هاى تکنولوژى در مورد کیفیت، ظرفیت و پوشش سیستم هاى بى سیم باعث ایجاد تغییرات در طراحى و قوانین آنتن در سیستم هاى بى سیم شده است.
• آنتن هاى یک جهتى
یک تک آنتن نیز مى تواند طورى ساخته شود که در جهات مورد نظر دریافت و ارسال مشخصى داشته باشد. با رشد روزافزون سایت هاى فرستنده، امروزه بسیارى از سایت ها بخش هاى مشخصى را به عنوان سلول براى خود انتخاب مى کنند. یک ناحیه با شعاع ۳۶۰ درجه به ۳ زیر ناحیه ۱۲۰ درجه تقسیم و هر یک توسط یک روش انتشارى پوشش داده مى شود.
آنتن هاى هر بخش در یک محدوده مشخص «گین» بیشترى را نسبت به یک آنتن همه جهتى ایجاد مى کنند. منظور از گین بهره خود آنتن است و این به بهره هاى پردازشى که در سیستم هاى آنتن هوشمند وجود دارد مربوط نمى شود. با اینکه آنتن هاى قرار داده شده در هر بخش استفاده از کانال را چند برابر مى کنند، ولى کماکان مشکل تداخل بین کانال ها را همانند آنتن هاى همه جهتى دارند.
• سیستم آنتن هوشمند
در حقیقت، آنتن ها هوشمند نیستند بلکه سیستم آنتن ها هوشمند هستند. عموماً هنگامى که این سیستم ها در کنار یک ایستگاه پایه قرار مى گیرند، آنتن هوشمند از یک ارائه آنتنى با قابلیت پردازش سیگنال دیجیتال براى ارسال و دریافت سیگنال به صورت حساس و تطبیقى استفاده مى کند. به عبارت دیگر، چنین سیستمى مى تواند به صورت اتوماتیک جهت الگو تشعشعى را در پاسخ به محیط سیگنال تغییر دهد. این مسئله به طرز شگفت انگیزى مشخصه سیستم بى سیم را بهبود مى بخشد.
• علت هوشمندى این نوع آنتن ها
در مکان هایى که تعداد کاربر، تداخل و پیچیدگى انتشار زیاد مى شود، به سیستم هاى آنتن هوشمند نیاز خواهد بود. هوشمندى سیستم ها به امکانات آنها براى پردازش سیگنال دیجیتال برمى گردد. مانند اکثر پیشرفت هاى مدرنى که در صنایع الکترونیک امروزى صورت گرفته است، فرمت دیجیتال از جهت دقت و انعطاف پذیرى کارکرد چند مزیت دارد. سیستم هاى آنتن هوشمند سیگنال هاى آنالوگ (نظیر صوت) را گرفته و به سیگنال هاى دیجیتال تبدیل و براى ارسال مدوله مى کنند و در سمت دیگر دوباره آن را به سیگنال آنالوگ تبدیل مى نمایند. در سیستم هاى آنتن هوشمند این قابلیت پردازش سیگنال با تکنیک هاى پیشرفته (الگوریتم ها) ترکیب شده و براى اداره وضعیت هاى پیچیده استفاده مى شوند.
• اهداف و مزایاى یک سیستم آنتن هوشمند
دو هدف سیستم آنتن هوشمند، افزایش کیفیت سیگنال سیستم هاى رادیویى و افزایش ظرفیت از طریق افزایش استفاده مجدد از فرکانس صورت مى گیرد. گین سیگنال، ورودى چند آنتن با هم ترکیب مى شود تا توان موجود براى برقرارى سطح پوشش مورد نظر بهینه شود.
متمرکز کردن انرژى فرستاده شده به سمت سلول، محدوده سرویس دهى و پوشش ایستگاه پایه را افزایش مى دهد. مصرف توان کمتر عمر باترى را بیشتر کرده و تلفن همراه را کوچک تر و سبک تر مى کنند. مقاومت در برابر تداخل و نسبت سیگنال به تداخل را افزایش مى دهند. هزینه کمتر براى تقویت کننده، مصرف توان و قابلیت اطمینان بیشترى را ایجاد خواهد کرد.
• کاربرد تکنولوژى آنتن هوشمند
تکنولوژى آنتن هوشمند مى تواند به نحو موثرى عملکرد سیستم بى سیم را بهبود بخشد و از نظر اقتصادى نیز بسیار به صرفه است. این تکنولوژى کاربران کامپیوترها، سیستم هاى سلولى و شبکه هاى حلقه محلى بى سیم را قادر مى سازد که کیفیت سیگنال، ظرفیت سیستم و پوشش را بسیار بالا ببرند. کاربران معمولاً در زمان هاى مختلف، به درصدهاى مختلفى از کیفیت، ظرفیت و پوشش نیاز دارند. در اصل سیستم هایى که از نظر ساختار به راحتى قابل تغییر باشند، در دراز مدت بهترین و به صرفه ترین راه حل ها محسوب مى شوند.
سیستم هاى آنتن هوشمند با اندکى تغییر، در تمام استانداردها و پروتکل هاى بى سیم قابل اعمال هستند.
قابلیت انعطاف آنتن هوشمند تطبیقى اجازه خلق محصولات و خدمات بسیار سطح بالایى را مى دهد. آنتن هاى تطبیقى هوشمند به هیچ نوع مدولاسیون یا پروتکل برقرارى ارتباط هوایى محدود نیستند. این سیستم ها با تمام روش هاى مدولاسیون فعلى سازگار هستند. احتمالاً طیف بسیار وسیعى از سیستم هاى ارتباطى بدون سیم از مزایاى پردازش مکانى برخوردار مى شوند، مثلاً سیستم هاى سلولى با قابلیت تحرک بالا، سیستم هاى سلولى با قابلیت تحرک کم، کاربردهاى حلقه محلى بدون سیم، مخابرات ماهوراه اى و Lan هاى بدون سیم و به ویژه اینترنت بى سیم براى کامپیوترهاى قابل حمل. باور بسیارى براین است که پردازش مکانى، جاى تمام روش هاى موجود براى سیستم هاى بى سیم را خواهد گرفت.
شبکه محلی بی سیم
یک شبکه محلی بی سیم (Wireless Local Area Network – WLAN) میباشد که به کامپیوترها و ایستگاههای کاری (Workstations) اجازه میدهد که با یکدیگر از طریق بکارگیری پخش رادیویی بعنوان وسیلهء انتقال، ارتباط برقرار نمایند. LAN بی سیم میتواند به یک LAN با سیم موجود بعنوان یک گستره متصل گردد، یا میتواند بعنوان پایهء یک شبکهء جدید شکل گیرد. در حالیکه با محیطهای هم در داخل ساختمان و هم در بیرون ساختمان قابل انطباق میباشد، LAN های بی سیم خصوصا" برای مکانهای داخل ساختمان نظیر ساختمانهای دفتری، مکانهای تولید و ساخت، بیمارستانها و دانشگاهها مناسب میباشند.
شکل زیر، باند فرکانس و اندازهء کانال رادیویی را که در سیستم 802.11b بکار برده شده نشان میدهد. این مثال نشان میدهد که کانال رادیویی پایه در سیستم 802.11b به پهنای 25 مگاهرتز بوده و اینکه فرکانس مرکز کانال رادیویی میتواند به نقاط متفاوت (کانالها) در باند فرکانس بدون مجوز صنعتی، علمی و پزشکی (ISM) 83 مگاهرتز اختصاص یابد. این مثال نشان میدهد که تا 3 کانال رادیویی 802.11b بدون تداخل (بدون اینکه روی هم قرار گیرند) و در یک باند فرکانس ISM مشابه عمل نمایند میتوانند وجود داشته باشند.
سیستمهای ماهواره ای
سیستمهای ماهواره ای یک راه منحصر بفرد را جهت متصل نمودن شبکه های ارتباطاتی با بکارگیری وسایل نقلیه فضایی در مدار بالای زمین فراهم مینمایند. ماهواره بسادگی بعنوان یک وسیله نقل و انتقال برای ارتباطات، بسیار شبیه کابلها، فیبرهای نوری یا سیستمهای ریز موج (مایکروویو) که مسیر بین 2 ارتباط برقرار کننده (Communicators) میباشند، عمل می نمایند. شبیه به کابلهایی که ارتباطات راه دور را فراهم می آورند، یک ماهواره شبیه یک تکرار کننده (Repeater) عمل نموده که اطمینان دهد که سیگنال، ارتباطات صوتی یا تصویری که انتقال میدهد هرچه که امکان داشته باشد، نزدیکتر به منبع سیگنال باقی مانده است. تکرارکننده ها در ماهواره ها سیگنال ضعیفی را که دریافت میکنند گرفته و آنرا قبل از اینکه به دریافت کننده عبور دهند، ترمیم می نمایند.
ماهواره ها به دلایلی برای ارتباطات منحصربفرد میباشند. هزینه های راه اندازی برای ارتباطات ماهواره ای بسیار بالا میباشند، هرچند مزایایش بی نهایت خوب میباشد. برای مثال، اگر یک ماهواره در مدار بالای زمین قرار گیرد، قادر خواهد بود که یک اتصال ارتباطاتی را بین هر 2 نقطه در محدودهء دیدش بسادگی از طریق داشتن یک فرستنده/گیرنده در هرکدام از 2 نقطه (بشکل بشقاب ]دیش[ ماهواره ای )، فراهم نماید. منطقهء دید نمونه یک ماهواره در مدار بالای زمین 3/1 (یک سوم) سیاره میباشد. همینطور اتصالات چندگانه ای میتوانند بنا نهاده شوند. بستگی به قابلیت ماهواره، هزاران زوج اتصال در یک زمان بین 2 نقطه میتوانند ایجاد گردند. مزایای این، نسبت به اتصالات کابلی نقطه به نقطه (Point to Point) ایجاد شده، یک فایده قابل توجه یک ماهواره میباشد.
بر اساس تعداد فرستنده / گیرنده های ارتباطات ماهواره ای (Transponders)، یک ماهواره در فضا توسط طراحی اش محدود میشود از این نظر که چند سیگنال را میتوانند گرفته یا ارسال نمایند.
هر چند، یکی از بزرگترین مزایای ارتباطاتی یک ماهواره اینست که تعداد دستگاههای ارتباطاتی در روی زمین که میتوانند سیگنال را دریافت نموده و از آن استفاده نمایند، محدود نیست. این مسئله ماهواره ها را یک سیستم ایده آل برای استفاده های پخش رادیویی می نمایند. حتی یک ماهواره کوچک با فقط چند فرستنده / گیرنده ارتباطات ماهواره ای میتواند یک سرویس قابل توجه ای را فراهم نماید. سیستمهای رادیویی ماهواره ای ساده میباشند. یک سیگنال به یک ماهواره انتقال یافته و ماهواره که بعنوان یک تکرارکننده (Repeater) ساده عمل می نماید سیگنال را مجددا" انتقال میدهد. اگر شنونده ها بر روی زمین دارای یک گیرنده باشند، هیچ محدودیتی در تعداد مشتریانی که می توانند سیگنال را دریافت نمایند، وجود ندارد. برای بیش از 30 سال است که ماهواره ها ارتباطات صوتی و دیتا را در سرتاسر جهان فراهم می آورند، هر چند، هزینهء تجهیزات و خدمات بسیار بالا بوده است.
در سال 1997، هزینهء بالای تجهیزات و خدمات ماهواره ای بطور فاحشی شروع به کاهش نمود. ماهواره های جدید با ظرفیت بالا و فن آوری دیجیتالی به خدمات با هزینهء پایین تر و خدمات پیام رسانی پیشرفته اجازه دادند. ماهواره های اولیه برای انتقال آنالوگ استفاده میشدند. بعد از ساخت و توسعهء ماهواره های دیجیتالی، که ظرفیت بالاتری را ارائه میدادند، چند ماهواره دیگر در مدار قرار داده شدند. که به دنبال آن ماهواره های مدار پایین نسل بعدی ایجاد و در مدارها قرار داده شدند. این طراحی و توسعه های جدید هزینهء تجهیزات ماهواره ای را بسرعت تا 75% کاهش داد.
شکل زیر، انواع گوناگون سیستمهای ارتباطاتی ماهواره ای را نشان میدهد. سیستم ماهواره ای مدار ثابت جغرافیایی (GEO) بطور اولیه و اصلی برای خدمات پخش تلویزیونی بکار برده میشوند، از آنجائیکه ماهواره ها یشان بطور ثابتی در بالای زمین قرار گرفته اند. سیستمهای مدار میان زمینی (MEO) و سیستمهای مدار پایین زمینی (LEO) برای ارتباطات موبایل استفاده میشوند، بخاطر اینکه بسیار نزدیکتر به زمین قرار گرفته اند. هر چند این ماهواره ها بطور پیوسته ای نسبت به سطح زمین در حال حرکت هستند.
ارتباطات بی سیم نسل چهارم (4G)
" نسل چهارم" که به صورتهای (4G) و یا (4-G) نیز شناخته شده می باشد، جانشین تکنولوژی یا فن آوری دسترسی بصورت بی سیم نسل سوم (3G) است. از این واژه بصورت واحد و به تنهایی استفاده نمی شود ، اما غالبا" چندین ایدهء گوناگون ولی وجوه مشترک را توصیف می نماید. نام رسمی که برای نسل چهارم توسط IEEE (موسسه مهندسین برق و الکترونیک آمریکا) انتخاب شده است (4G) می باشد .
" نسل سوم و بعد از آن – 3G & Beyond " می باشد.
جهت فراهم آوردن کیفیت سرویس و خدمات و نیز نیازهای نرخ ارسال و دریافت دیتا که توسط کاربردهای در حال ورود به بازار تنظیم شده: نظیر پیام رسانی بصورت چند رسانه ای (همراه با صوت و تصویر)، تلویزیونهای متحرک (Mobile TV) یا قابل رویت بر روی تلفنهای همراه، محتویات تلویزیونهای با تعریف بالا (High Definition TV – HDTV) یا دیجیتالی، پخش تصاویر ویدیویی بصورت دیجیتالی (Digital Video Broadcasting – DVB) و در نهایت فراهم نمودن حداقل خدمات نظیر: بکارگیری و ارسال و دریافت صوت و دیتا در هر زمان و در هر مکان، گروههای کاری بر روی نسل چهارم (4G Working Group) موارد زیر را بعنوان اهداف استانداردهای ارتباطات بصورت بی سیم برای نسل چهارم (4G) تعریف کرده اند:
· فراهم آوردن سیستم کارآ و مناسب از نظر طیفی (8 بیت / در ثانیه / در هر هرتز).
· فراهم آوردن ظرفیت بالای شبکه ( حداقل 10 برابر بیشتر از نسل سوم).
· فراهم آوردن نرخ های اسمی ارسال و دریافت دیتا با سرعتهای بالا (100 مگا بیت / در هر ثانیه در موقعیت ساکن (بی حرکت) و 20 مگا بیت در هر ثانیه در سرعت 100مایل / در ساعت).
· جلوگیری از بوجود آمدن تداخل در میان شبکه های نامتجانس ( نا همگن).
· فراهم آوردن اتصال بصورت یکپارچه و نیز رومینگ جهانی در میان شبکه های چند گانه.
· فراهم آوردن کیفیت بالای سرویس و خدمات جهت پشتیبانی چند رسانه ای نسل بعدی ( این خدمات شامل ارسال و دریافت صوت بصورت بلادرنگ (Real-Time)، ارسال و دریافت دیتای با سرعت بالا، ارسال و دریافت محتویات ویدیویی یا تصویری تلویزیون با تعریف بالا (HDTV) بصورت دیجیتالی، فراهم نمودن تصاویر تلویزیونی بر روی صفحه نمایش موبایل و غیره).
· دارا بودن تعامل متقابل با استانداردهای بی سیم موجود.
· تماما" از سیستم پروتکل اینترنت (IP) و شبکهء بسته ای سوئیچ شده (Packet Switched) استفاده می نماید.
بطور خلاصه سیستم نسل چهارم (4G) باید بطور پویا و دینامیک منابع شبکه را بصورت اشتراکی استفاده نموده و از آنها بهره ببرد تا بتواند حداقل احتیاجات تمام کاربرانی را که قادر به استفاده از این نسل می باشند را برآورده سازد.
تکامل تدریجی استانداردهای بی سیم
نسل اول: بیشتر دستگاهها یی که از این نسل میباشند، در ابتدا از آنها برای کارهای" نظامی/ دفاعی" استفاده می کردند که سپس به سمت کارها و خدمات غیر نظامی هم سوق داده شد . تقریبا" تمام آنها سیستمهای آنالوگ بودند که ارسال و دریافت صوت بعنوان ترافیک اصلی این شبکه در نظر گرفته میشد.
برخی استانداردهای این نسل شامل:
v تلفن های موبایل وابسته به شمال اروپا (Nordic Mobile Telephone – NMT)،
v سیستم تلفن موبایل پیشرفته (Advanced Mobile Phone System – AMPS)،
v ظرفیت بالا (Hicap)،
v دیتای بسته ای دیجیتالی سلولی(Cellular Digital Packet Data) ،
v سیستم انتقال متن متحرک (Mobitex)،
v و Datatac
میباشند.
نسل دوم: تمام استانداردهایی که به این نسل تعلق دارند با مرکزیت تجاری بوده و به فرم دیجیتالی می باشند. 2 گروه اصلی از این نسل یکی از اروپا و دیگری از آمریکا رشد نموده و به بازار ارائه شدند. حدود 60% از بازار فعلی توسط استانداردهای اروپایی این نسل (نسل دوم – 2G) تسخیر شده اند.
استانداردهای نسل دوم شامل:
v سیستم جهانی برای ارتباطات موبایل یا متحرک ( تکنولوژی تلفنهای سلولی) –
(Global System for Mobile Communications – GSM)
،
v شبکهء بهینه شدهء دیجیتالی بصورت مجتمع شده
(integrated Digital Enhanced Network – iDEN)،
v سیستم تلفن پیشرفته موبایل
(Digital Advanced Mobile Phone System : D-AMPS)،
v IS-95،
v دیتای سوئیچ شده توسط مدار
(Circuit Switched Data – CSD) ( مانند: اسپیرینت – Sprint)،
v سیستم جمع و جور تلفن شخصی
(Personal Handyphone System – PHS)،
v خدمات کلی بسته ای بصورت رادیویی یا بی سیم
(General Packet Radio Service – GPRS) ، برای تکنولوژی GSM،
v شبکهء گسترده بهینه شدهء دیجیتالی بصورت مجتمع شده
(Wide integrated Digital Enhanced Network WiDEN)، ( مانند: نکس تل – Nextel)،
v دسترسی چند گانه از طریق تقسیم کد 2000 (Code Division Multiple Access – CDMA 2000) -
، ( مانند: 1xRTT/IS-2000)،
v نرخهای پیشرفته یا بهینه شده دیتا برای تکامل تدریجی جهانی
(Enhanced Data Rate for Global Evolution – EDGE)،
v خدمات کلی بسته ای بهینه شده بصورت بی سیم یا رادیویی
(Enhanced General Packet Radio Service – EGPRS)،
می باشند.
نسل سوم: جهت فراهم نمودن ارسال و دریافت تقاضاهای در حال رشد ار نظر تعداد مشترکین ( افزایش در ظرفیت شبکه)، نرخهایی که برای ارسال و دریافت دیتا با سرعت بالا و برنامه های کاربردی چند رسانه ای (Multimedia Applications) نیاز میباشند، است که باعث تکامل استانداردهای نسل سوم (3G) گردیده. سیستمها ی دارای این استاندارد اساسا" سیستمهای نسل دوم می باشند که بهینه سازی خطی بر روی آنها (2G) انجام شده.
در حال حاضر، گذر از سیستمهای نسل دوم به نسل سوم در حال رخ دادن میباشند. برخی از استانداردهای نسل سوم شامل:
v دسترسی چندگانه از طریق تقسیم کد بر روی باند پهن
(Wideband Code Division Multiple Access : W-CDMA)،
v سیستم ارتباطات راه دور موبایل (متحرک) جهانی
(Universal Mobile Telecommunications System – UMTS)، ] سیستم جهانی برای ارتباطات متحرک یا موبایل 3 (3GSM) [،
v آزادی دسترسی به حالت چند رسانه ای موبایل یا متحرک
(Freedom Of Mobile Multimedia Access – FOMA) (مانند: NTT DoCoMo)،
v 1xEV-DO/IS-865،
v دسترسی چند گانه از طریق تقسیم همزمان کد و زمان
(Time Division Synchronous Division Multiple Access : TD-SCDMA)،
v شبکه جهانی / دسترسی بدون مجوز موبایل
(Unlicensed Mobile Access – UMA / Global Area Network – GAN)،
v نسل 5/3 – دسترسی از طریق دریافت بسته از ماهواره مخابراتی با سرعت بالا (3.5G – HSDPA) (High Speed Downlink Packet Access)،
v نسل 75/3 – دسترسی از طریق ارسال بسته به ماهواره مخابراتی با سرعت بالا (3.75G – HSUPA) – (High Speed Uplink Packet Access) ،
می باشند.
نسل چهارم (4G): بنا به اظهارات گروههای کاری نسل چهارم، زیرسازی و پایانه های تقریبا" تمام استانداردها از نسل دوم (2G) به نسل سوم (3G) در نظر گرفته شده و آنها را اجراء خواهند نمود. این سیستم (4G) همچنین بعنوان یک سکوی باز در جائیکه نوآوری های جدید میتوانند همراه به آنها اضافه و ارائه شوند، عمل می نماید. برخی از استانداردها یی که برای سیستمهای نسل چهارم راهگشا می باشند، عبارتند از:
v تعامل متقابل برای ریز امواج
(Microwaves) – (گروهی که استاندارد " باند پهن بصورت بی سیم IEEE802.16 " را ارتقاء دادند
(Worldwide Interoperability for Microwave Access – WiMax) ،
v باند پهن بی سیم
(Wireless Broadband – WiBro) – پروژهء شراکتی نسل سوم (3GPP) با سیر تکاملی بلند مدت (Long Term Evolution – LTE)،
نکته بعدى اینکه اگر چند نفر با هم صحبت کنند، مغز شما مى تواند تداخل را حذف کرده و در یک زمان خاص روى یک مکالمه خاص تمرکز کند. سیستم هاى ارائه تطبیقى پیشرفته هم مى توانند بین سیگنال مورد نظر و سیگنال هاى ناخواسته تفاوت قائل شوند.
اکنون به تعریف آنتن هوشمند نزدیک مى شویم: یک سیستم آنتن هوشمند از چند المان با قابلیت پردازش سیگنال استفاده مى کند تا تشعشع و یا دریافت را در پاسخ به محیطى که سیگنال در آن وجود دارد بهینه نماید.
• نقش آنتن در یک سیستم مخابراتى
آنتن در سیستم هاى مخابراتى بیشتر از تمام بخش هاى دیگر از معرض دید دور مانده است. آنتن دریچه اى است که انرژى فرکانسى رادیویى را از فرستنده به دنیاى خارج و از دنیاى خارج به گیرنده کوپل مى کند. روشى که طى آن انرژى به فضاى اطراف توزیع و از آن دریافت مى شود اثرى بسیار جدى روى استفاده موثر از طیف، برقرارى شبکه هاى جدید و کیفیت سرویس ایجاد شده از این شبکه ها دارد. به طور کلى دو نوع آنتن داریم: آنتن همه جهتى و آنتن یک جهتى.
• آنتن هاى همه جهتى
از روزهاى اولى که ارتباط بدون سیم شروع شد، از آنتن همه جهتى استفاده مى شد که این آنتن در همه جهات سیگنال را به خوبى دریافت و منتشر مى کند. الگوى این آنتن همه جهتى شبیه به قطرات آب است که پس از برخورد یک جسم به آب، از سطح آب خارج مى شوند. در این نوع آنتن به علت این که اطلاعاتى از محل قرار گرفتن کاربرها در دست نیست، سیگنال پراکنده مى شود و تنها درصد کوچکى از سیگنال به هر کاربر مى رسد.
با وجود این محدودیت روش هاى همه جهتى سعى مى کنند این مشکل را با زیاد کردن توان تشعشعى سیگنال هاى ارسال شده رفع نمایند. در صورت وجود چند کاربر (یا چند منبع تداخل) مشکلات زیادى ایجاد مى شود زیرا سیگنال هایى که به کاربر مورد نظر نرسند براى کاربران دیگر که به عنوان مثال در سیستم سلولى در سلول مجاور قرار دارند، تداخل ایجاد مى کنند. روش هاى همه جهتى راندمان طیف را کم کرده و استفاده مجدد از فرکانس را محدود مى کنند. این محدودیت ها باعث مى شود که طراحان شبکه دائماً مجبور به اصلاح شبکه با هزینه هاى گران باشند. در سال هاى اخیر محدودیت هاى تکنولوژى در مورد کیفیت، ظرفیت و پوشش سیستم هاى بى سیم باعث ایجاد تغییرات در طراحى و قوانین آنتن در سیستم هاى بى سیم شده است.
• آنتن هاى یک جهتى
یک تک آنتن نیز مى تواند طورى ساخته شود که در جهات مورد نظر دریافت و ارسال مشخصى داشته باشد. با رشد روزافزون سایت هاى فرستنده، امروزه بسیارى از سایت ها بخش هاى مشخصى را به عنوان سلول براى خود انتخاب مى کنند. یک ناحیه با شعاع ۳۶۰ درجه به ۳ زیر ناحیه ۱۲۰ درجه تقسیم و هر یک توسط یک روش انتشارى پوشش داده مى شود.
آنتن هاى هر بخش در یک محدوده مشخص «گین» بیشترى را نسبت به یک آنتن همه جهتى ایجاد مى کنند. منظور از گین بهره خود آنتن است و این به بهره هاى پردازشى که در سیستم هاى آنتن هوشمند وجود دارد مربوط نمى شود. با اینکه آنتن هاى قرار داده شده در هر بخش استفاده از کانال را چند برابر مى کنند، ولى کماکان مشکل تداخل بین کانال ها را همانند آنتن هاى همه جهتى دارند.
• سیستم آنتن هوشمند
در حقیقت، آنتن ها هوشمند نیستند بلکه سیستم آنتن ها هوشمند هستند. عموماً هنگامى که این سیستم ها در کنار یک ایستگاه پایه قرار مى گیرند، آنتن هوشمند از یک ارائه آنتنى با قابلیت پردازش سیگنال دیجیتال براى ارسال و دریافت سیگنال به صورت حساس و تطبیقى استفاده مى کند. به عبارت دیگر، چنین سیستمى مى تواند به صورت اتوماتیک جهت الگو تشعشعى را در پاسخ به محیط سیگنال تغییر دهد. این مسئله به طرز شگفت انگیزى مشخصه سیستم بى سیم را بهبود مى بخشد.
• علت هوشمندى این نوع آنتن ها
در مکان هایى که تعداد کاربر، تداخل و پیچیدگى انتشار زیاد مى شود، به سیستم هاى آنتن هوشمند نیاز خواهد بود. هوشمندى سیستم ها به امکانات آنها براى پردازش سیگنال دیجیتال برمى گردد. مانند اکثر پیشرفت هاى مدرنى که در صنایع الکترونیک امروزى صورت گرفته است، فرمت دیجیتال از جهت دقت و انعطاف پذیرى کارکرد چند مزیت دارد. سیستم هاى آنتن هوشمند سیگنال هاى آنالوگ (نظیر صوت) را گرفته و به سیگنال هاى دیجیتال تبدیل و براى ارسال مدوله مى کنند و در سمت دیگر دوباره آن را به سیگنال آنالوگ تبدیل مى نمایند. در سیستم هاى آنتن هوشمند این قابلیت پردازش سیگنال با تکنیک هاى پیشرفته (الگوریتم ها) ترکیب شده و براى اداره وضعیت هاى پیچیده استفاده مى شوند.
• اهداف و مزایاى یک سیستم آنتن هوشمند
دو هدف سیستم آنتن هوشمند، افزایش کیفیت سیگنال سیستم هاى رادیویى و افزایش ظرفیت از طریق افزایش استفاده مجدد از فرکانس صورت مى گیرد. گین سیگنال، ورودى چند آنتن با هم ترکیب مى شود تا توان موجود براى برقرارى سطح پوشش مورد نظر بهینه شود.
متمرکز کردن انرژى فرستاده شده به سمت سلول، محدوده سرویس دهى و پوشش ایستگاه پایه را افزایش مى دهد. مصرف توان کمتر عمر باترى را بیشتر کرده و تلفن همراه را کوچک تر و سبک تر مى کنند. مقاومت در برابر تداخل و نسبت سیگنال به تداخل را افزایش مى دهند. هزینه کمتر براى تقویت کننده، مصرف توان و قابلیت اطمینان بیشترى را ایجاد خواهد کرد.
• کاربرد تکنولوژى آنتن هوشمند
تکنولوژى آنتن هوشمند مى تواند به نحو موثرى عملکرد سیستم بى سیم را بهبود بخشد و از نظر اقتصادى نیز بسیار به صرفه است. این تکنولوژى کاربران کامپیوترها، سیستم هاى سلولى و شبکه هاى حلقه محلى بى سیم را قادر مى سازد که کیفیت سیگنال، ظرفیت سیستم و پوشش را بسیار بالا ببرند. کاربران معمولاً در زمان هاى مختلف، به درصدهاى مختلفى از کیفیت، ظرفیت و پوشش نیاز دارند. در اصل سیستم هایى که از نظر ساختار به راحتى قابل تغییر باشند، در دراز مدت بهترین و به صرفه ترین راه حل ها محسوب مى شوند.
سیستم هاى آنتن هوشمند با اندکى تغییر، در تمام استانداردها و پروتکل هاى بى سیم قابل اعمال هستند.
قابلیت انعطاف آنتن هوشمند تطبیقى اجازه خلق محصولات و خدمات بسیار سطح بالایى را مى دهد. آنتن هاى تطبیقى هوشمند به هیچ نوع مدولاسیون یا پروتکل برقرارى ارتباط هوایى محدود نیستند. این سیستم ها با تمام روش هاى مدولاسیون فعلى سازگار هستند. احتمالاً طیف بسیار وسیعى از سیستم هاى ارتباطى بدون سیم از مزایاى پردازش مکانى برخوردار مى شوند، مثلاً سیستم هاى سلولى با قابلیت تحرک بالا، سیستم هاى سلولى با قابلیت تحرک کم، کاربردهاى حلقه محلى بدون سیم، مخابرات ماهوراه اى و Lan هاى بدون سیم و به ویژه اینترنت بى سیم براى کامپیوترهاى قابل حمل. باور بسیارى براین است که پردازش مکانى، جاى تمام روش هاى موجود براى سیستم هاى بى سیم را خواهد گرفت.
شبکه محلی بی سیم
یک شبکه محلی بی سیم (Wireless Local Area Network – WLAN) میباشد که به کامپیوترها و ایستگاههای کاری (Workstations) اجازه میدهد که با یکدیگر از طریق بکارگیری پخش رادیویی بعنوان وسیلهء انتقال، ارتباط برقرار نمایند. LAN بی سیم میتواند به یک LAN با سیم موجود بعنوان یک گستره متصل گردد، یا میتواند بعنوان پایهء یک شبکهء جدید شکل گیرد. در حالیکه با محیطهای هم در داخل ساختمان و هم در بیرون ساختمان قابل انطباق میباشد، LAN های بی سیم خصوصا" برای مکانهای داخل ساختمان نظیر ساختمانهای دفتری، مکانهای تولید و ساخت، بیمارستانها و دانشگاهها مناسب میباشند.
شکل زیر، باند فرکانس و اندازهء کانال رادیویی را که در سیستم 802.11b بکار برده شده نشان میدهد. این مثال نشان میدهد که کانال رادیویی پایه در سیستم 802.11b به پهنای 25 مگاهرتز بوده و اینکه فرکانس مرکز کانال رادیویی میتواند به نقاط متفاوت (کانالها) در باند فرکانس بدون مجوز صنعتی، علمی و پزشکی (ISM) 83 مگاهرتز اختصاص یابد. این مثال نشان میدهد که تا 3 کانال رادیویی 802.11b بدون تداخل (بدون اینکه روی هم قرار گیرند) و در یک باند فرکانس ISM مشابه عمل نمایند میتوانند وجود داشته باشند.
سیستمهای ماهواره ای
سیستمهای ماهواره ای یک راه منحصر بفرد را جهت متصل نمودن شبکه های ارتباطاتی با بکارگیری وسایل نقلیه فضایی در مدار بالای زمین فراهم مینمایند. ماهواره بسادگی بعنوان یک وسیله نقل و انتقال برای ارتباطات، بسیار شبیه کابلها، فیبرهای نوری یا سیستمهای ریز موج (مایکروویو) که مسیر بین 2 ارتباط برقرار کننده (Communicators) میباشند، عمل می نمایند. شبیه به کابلهایی که ارتباطات راه دور را فراهم می آورند، یک ماهواره شبیه یک تکرار کننده (Repeater) عمل نموده که اطمینان دهد که سیگنال، ارتباطات صوتی یا تصویری که انتقال میدهد هرچه که امکان داشته باشد، نزدیکتر به منبع سیگنال باقی مانده است. تکرارکننده ها در ماهواره ها سیگنال ضعیفی را که دریافت میکنند گرفته و آنرا قبل از اینکه به دریافت کننده عبور دهند، ترمیم می نمایند.
ماهواره ها به دلایلی برای ارتباطات منحصربفرد میباشند. هزینه های راه اندازی برای ارتباطات ماهواره ای بسیار بالا میباشند، هرچند مزایایش بی نهایت خوب میباشد. برای مثال، اگر یک ماهواره در مدار بالای زمین قرار گیرد، قادر خواهد بود که یک اتصال ارتباطاتی را بین هر 2 نقطه در محدودهء دیدش بسادگی از طریق داشتن یک فرستنده/گیرنده در هرکدام از 2 نقطه (بشکل بشقاب ]دیش[ ماهواره ای )، فراهم نماید. منطقهء دید نمونه یک ماهواره در مدار بالای زمین 3/1 (یک سوم) سیاره میباشد. همینطور اتصالات چندگانه ای میتوانند بنا نهاده شوند. بستگی به قابلیت ماهواره، هزاران زوج اتصال در یک زمان بین 2 نقطه میتوانند ایجاد گردند. مزایای این، نسبت به اتصالات کابلی نقطه به نقطه (Point to Point) ایجاد شده، یک فایده قابل توجه یک ماهواره میباشد.
بر اساس تعداد فرستنده / گیرنده های ارتباطات ماهواره ای (Transponders)، یک ماهواره در فضا توسط طراحی اش محدود میشود از این نظر که چند سیگنال را میتوانند گرفته یا ارسال نمایند.
هر چند، یکی از بزرگترین مزایای ارتباطاتی یک ماهواره اینست که تعداد دستگاههای ارتباطاتی در روی زمین که میتوانند سیگنال را دریافت نموده و از آن استفاده نمایند، محدود نیست. این مسئله ماهواره ها را یک سیستم ایده آل برای استفاده های پخش رادیویی می نمایند. حتی یک ماهواره کوچک با فقط چند فرستنده / گیرنده ارتباطات ماهواره ای میتواند یک سرویس قابل توجه ای را فراهم نماید. سیستمهای رادیویی ماهواره ای ساده میباشند. یک سیگنال به یک ماهواره انتقال یافته و ماهواره که بعنوان یک تکرارکننده (Repeater) ساده عمل می نماید سیگنال را مجددا" انتقال میدهد. اگر شنونده ها بر روی زمین دارای یک گیرنده باشند، هیچ محدودیتی در تعداد مشتریانی که می توانند سیگنال را دریافت نمایند، وجود ندارد. برای بیش از 30 سال است که ماهواره ها ارتباطات صوتی و دیتا را در سرتاسر جهان فراهم می آورند، هر چند، هزینهء تجهیزات و خدمات بسیار بالا بوده است.
در سال 1997، هزینهء بالای تجهیزات و خدمات ماهواره ای بطور فاحشی شروع به کاهش نمود. ماهواره های جدید با ظرفیت بالا و فن آوری دیجیتالی به خدمات با هزینهء پایین تر و خدمات پیام رسانی پیشرفته اجازه دادند. ماهواره های اولیه برای انتقال آنالوگ استفاده میشدند. بعد از ساخت و توسعهء ماهواره های دیجیتالی، که ظرفیت بالاتری را ارائه میدادند، چند ماهواره دیگر در مدار قرار داده شدند. که به دنبال آن ماهواره های مدار پایین نسل بعدی ایجاد و در مدارها قرار داده شدند. این طراحی و توسعه های جدید هزینهء تجهیزات ماهواره ای را بسرعت تا 75% کاهش داد.
شکل زیر، انواع گوناگون سیستمهای ارتباطاتی ماهواره ای را نشان میدهد. سیستم ماهواره ای مدار ثابت جغرافیایی (GEO) بطور اولیه و اصلی برای خدمات پخش تلویزیونی بکار برده میشوند، از آنجائیکه ماهواره ها یشان بطور ثابتی در بالای زمین قرار گرفته اند. سیستمهای مدار میان زمینی (MEO) و سیستمهای مدار پایین زمینی (LEO) برای ارتباطات موبایل استفاده میشوند، بخاطر اینکه بسیار نزدیکتر به زمین قرار گرفته اند. هر چند این ماهواره ها بطور پیوسته ای نسبت به سطح زمین در حال حرکت هستند.
ارتباطات بی سیم نسل چهارم (4G)
" نسل چهارم" که به صورتهای (4G) و یا (4-G) نیز شناخته شده می باشد، جانشین تکنولوژی یا فن آوری دسترسی بصورت بی سیم نسل سوم (3G) است. از این واژه بصورت واحد و به تنهایی استفاده نمی شود ، اما غالبا" چندین ایدهء گوناگون ولی وجوه مشترک را توصیف می نماید. نام رسمی که برای نسل چهارم توسط IEEE (موسسه مهندسین برق و الکترونیک آمریکا) انتخاب شده است (4G) می باشد .
" نسل سوم و بعد از آن – 3G & Beyond " می باشد.
جهت فراهم آوردن کیفیت سرویس و خدمات و نیز نیازهای نرخ ارسال و دریافت دیتا که توسط کاربردهای در حال ورود به بازار تنظیم شده: نظیر پیام رسانی بصورت چند رسانه ای (همراه با صوت و تصویر)، تلویزیونهای متحرک (Mobile TV) یا قابل رویت بر روی تلفنهای همراه، محتویات تلویزیونهای با تعریف بالا (High Definition TV – HDTV) یا دیجیتالی، پخش تصاویر ویدیویی بصورت دیجیتالی (Digital Video Broadcasting – DVB) و در نهایت فراهم نمودن حداقل خدمات نظیر: بکارگیری و ارسال و دریافت صوت و دیتا در هر زمان و در هر مکان، گروههای کاری بر روی نسل چهارم (4G Working Group) موارد زیر را بعنوان اهداف استانداردهای ارتباطات بصورت بی سیم برای نسل چهارم (4G) تعریف کرده اند:
· فراهم آوردن سیستم کارآ و مناسب از نظر طیفی (8 بیت / در ثانیه / در هر هرتز).
· فراهم آوردن ظرفیت بالای شبکه ( حداقل 10 برابر بیشتر از نسل سوم).
· فراهم آوردن نرخ های اسمی ارسال و دریافت دیتا با سرعتهای بالا (100 مگا بیت / در هر ثانیه در موقعیت ساکن (بی حرکت) و 20 مگا بیت در هر ثانیه در سرعت 100مایل / در ساعت).
· جلوگیری از بوجود آمدن تداخل در میان شبکه های نامتجانس ( نا همگن).
· فراهم آوردن اتصال بصورت یکپارچه و نیز رومینگ جهانی در میان شبکه های چند گانه.
· فراهم آوردن کیفیت بالای سرویس و خدمات جهت پشتیبانی چند رسانه ای نسل بعدی ( این خدمات شامل ارسال و دریافت صوت بصورت بلادرنگ (Real-Time)، ارسال و دریافت دیتای با سرعت بالا، ارسال و دریافت محتویات ویدیویی یا تصویری تلویزیون با تعریف بالا (HDTV) بصورت دیجیتالی، فراهم نمودن تصاویر تلویزیونی بر روی صفحه نمایش موبایل و غیره).
· دارا بودن تعامل متقابل با استانداردهای بی سیم موجود.
· تماما" از سیستم پروتکل اینترنت (IP) و شبکهء بسته ای سوئیچ شده (Packet Switched) استفاده می نماید.
بطور خلاصه سیستم نسل چهارم (4G) باید بطور پویا و دینامیک منابع شبکه را بصورت اشتراکی استفاده نموده و از آنها بهره ببرد تا بتواند حداقل احتیاجات تمام کاربرانی را که قادر به استفاده از این نسل می باشند را برآورده سازد.
تکامل تدریجی استانداردهای بی سیم
نسل اول: بیشتر دستگاهها یی که از این نسل میباشند، در ابتدا از آنها برای کارهای" نظامی/ دفاعی" استفاده می کردند که سپس به سمت کارها و خدمات غیر نظامی هم سوق داده شد . تقریبا" تمام آنها سیستمهای آنالوگ بودند که ارسال و دریافت صوت بعنوان ترافیک اصلی این شبکه در نظر گرفته میشد.
برخی استانداردهای این نسل شامل:
v تلفن های موبایل وابسته به شمال اروپا (Nordic Mobile Telephone – NMT)،
v سیستم تلفن موبایل پیشرفته (Advanced Mobile Phone System – AMPS)،
v ظرفیت بالا (Hicap)،
v دیتای بسته ای دیجیتالی سلولی(Cellular Digital Packet Data) ،
v سیستم انتقال متن متحرک (Mobitex)،
v و Datatac
میباشند.
نسل دوم: تمام استانداردهایی که به این نسل تعلق دارند با مرکزیت تجاری بوده و به فرم دیجیتالی می باشند. 2 گروه اصلی از این نسل یکی از اروپا و دیگری از آمریکا رشد نموده و به بازار ارائه شدند. حدود 60% از بازار فعلی توسط استانداردهای اروپایی این نسل (نسل دوم – 2G) تسخیر شده اند.
استانداردهای نسل دوم شامل:
v سیستم جهانی برای ارتباطات موبایل یا متحرک ( تکنولوژی تلفنهای سلولی) –
(Global System for Mobile Communications – GSM)
،
v شبکهء بهینه شدهء دیجیتالی بصورت مجتمع شده
(integrated Digital Enhanced Network – iDEN)،
v سیستم تلفن پیشرفته موبایل
(Digital Advanced Mobile Phone System : D-AMPS)،
v IS-95،
v دیتای سوئیچ شده توسط مدار
(Circuit Switched Data – CSD) ( مانند: اسپیرینت – Sprint)،
v سیستم جمع و جور تلفن شخصی
(Personal Handyphone System – PHS)،
v خدمات کلی بسته ای بصورت رادیویی یا بی سیم
(General Packet Radio Service – GPRS) ، برای تکنولوژی GSM،
v شبکهء گسترده بهینه شدهء دیجیتالی بصورت مجتمع شده
(Wide integrated Digital Enhanced Network WiDEN)، ( مانند: نکس تل – Nextel)،
v دسترسی چند گانه از طریق تقسیم کد 2000 (Code Division Multiple Access – CDMA 2000) -
، ( مانند: 1xRTT/IS-2000)،
v نرخهای پیشرفته یا بهینه شده دیتا برای تکامل تدریجی جهانی
(Enhanced Data Rate for Global Evolution – EDGE)،
v خدمات کلی بسته ای بهینه شده بصورت بی سیم یا رادیویی
(Enhanced General Packet Radio Service – EGPRS)،
می باشند.
نسل سوم: جهت فراهم نمودن ارسال و دریافت تقاضاهای در حال رشد ار نظر تعداد مشترکین ( افزایش در ظرفیت شبکه)، نرخهایی که برای ارسال و دریافت دیتا با سرعت بالا و برنامه های کاربردی چند رسانه ای (Multimedia Applications) نیاز میباشند، است که باعث تکامل استانداردهای نسل سوم (3G) گردیده. سیستمها ی دارای این استاندارد اساسا" سیستمهای نسل دوم می باشند که بهینه سازی خطی بر روی آنها (2G) انجام شده.
در حال حاضر، گذر از سیستمهای نسل دوم به نسل سوم در حال رخ دادن میباشند. برخی از استانداردهای نسل سوم شامل:
v دسترسی چندگانه از طریق تقسیم کد بر روی باند پهن
(Wideband Code Division Multiple Access : W-CDMA)،
v سیستم ارتباطات راه دور موبایل (متحرک) جهانی
(Universal Mobile Telecommunications System – UMTS)، ] سیستم جهانی برای ارتباطات متحرک یا موبایل 3 (3GSM) [،
v آزادی دسترسی به حالت چند رسانه ای موبایل یا متحرک
(Freedom Of Mobile Multimedia Access – FOMA) (مانند: NTT DoCoMo)،
v 1xEV-DO/IS-865،
v دسترسی چند گانه از طریق تقسیم همزمان کد و زمان
(Time Division Synchronous Division Multiple Access : TD-SCDMA)،
v شبکه جهانی / دسترسی بدون مجوز موبایل
(Unlicensed Mobile Access – UMA / Global Area Network – GAN)،
v نسل 5/3 – دسترسی از طریق دریافت بسته از ماهواره مخابراتی با سرعت بالا (3.5G – HSDPA) (High Speed Downlink Packet Access)،
v نسل 75/3 – دسترسی از طریق ارسال بسته به ماهواره مخابراتی با سرعت بالا (3.75G – HSUPA) – (High Speed Uplink Packet Access) ،
می باشند.
نسل چهارم (4G): بنا به اظهارات گروههای کاری نسل چهارم، زیرسازی و پایانه های تقریبا" تمام استانداردها از نسل دوم (2G) به نسل سوم (3G) در نظر گرفته شده و آنها را اجراء خواهند نمود. این سیستم (4G) همچنین بعنوان یک سکوی باز در جائیکه نوآوری های جدید میتوانند همراه به آنها اضافه و ارائه شوند، عمل می نماید. برخی از استانداردها یی که برای سیستمهای نسل چهارم راهگشا می باشند، عبارتند از:
v تعامل متقابل برای ریز امواج
(Microwaves) – (گروهی که استاندارد " باند پهن بصورت بی سیم IEEE802.16 " را ارتقاء دادند
(Worldwide Interoperability for Microwave Access – WiMax) ،
v باند پهن بی سیم
(Wireless Broadband – WiBro) – پروژهء شراکتی نسل سوم (3GPP) با سیر تکاملی بلند مدت (Long Term Evolution – LTE)،
دیدگاه