امروزه شاید لذت دریافت نامهآهایی که پس از مدتآها انتظار، توسط پستچی به دستمان میآرسید و کلی خوشحالمان میآکرد کمآکم به یک رویای شیرین تبدیل شده باشد. البته هنوز هم در بسیاری از کشورها منجمله کشور خودمان خیلیآها قلم و کاغذ را برای بیان احساسات و درددلآهای خود مناسبآتر میآدانند.
هرچند الان که این نوشتار را تایپ میآکنم از اینآکه با لغزش انگشتانم روی دکمهآهای صفحهآکلیدی به نام کیبورد، میآتوانم به سرعت افکارم را بر صفحه تلویزیونآمانندی به نام مانیتور بنگارم خوشحالم. منظورم کار کردن با تکنولوژی فراگیر امروز یعنی کامپیوتر است که حداقل طی چند دهه اخیر جایگزین سیستمآهای نگارش سنتی شده است. البته ناگفته نماند که حتی بسیاری از بهآکارگیری این تکنولوژی حتی در دنیای امروز که همان کامپیوتر و اتصال به شبکه جهانی اینترنت باشد، بیآبهرهآاند و لیکن این ناتوانیآها برای نسل جدید ما میآرود تا کاملا به فراموشی سپرده شود، کما اینآکه اخیرا در خبرها خواندیم گروهی از دانشمندان بینآالمللی قصد دارند رایانهآای را طراحی کنند که توانایی یادگیری از تجربیات خود را داشته و عملکردی مشابه عملکرد مغز برترین گروه جانداران را خواهد داشت.
حال سوال اینجاست که آینده نگارش در مسیری که برای پیشرفت، میل سیریآناپذیری دارد بشر را به کدام دسته از تواناییآهای تکنولوژیک مجهز میآسازد؟
نگارش، از دیروز تا امروز
با بررسی تاریخچه نگارش، بسیاری از تاریخآدانان شروع آن را انسانآهایی میآدانند که با حک کردن تصاویری از حیوانات روی دیواره غارهای سنگی بیش از هزاران سال پیش، سعی در انتقال آنچه دیدهآاند به دیگران داشتند. این آغازی برای انتقال یک حس از انسانی به انسان یا انسانآهای دیگر بوده است که حتی در طول تاریخ نیز با بازیابی آثار باقیمانده از این نقوش به ما منتقل شده است. به مرور شاخهآهای هنری متنوعی نیز نقش قابل توجهی در انتقال افکار و احساسات به دیگران را ایفا کردهآاند چون نقاشی، تئاتر، سینما و موسیقی.
با پیشرفت تکنولوژی در قرن بیستم و تلاش انسان در بهآکارگیری علم الکتریسیته و سپس الکترونیک انسان وارد عصر کامپیوتر شد. این دانش ابتدا جهت محاسبات سریع و پیچیده به کار گرفته شد ولی با ظهور سایبرنتیک و افزایش نیاز روزافزون انسان به ارتباطات گسترده، حداکثر استفاده از این وسیله جهت ارتباط انسانآها به شکل شبکهآهای کوچک و محلی گرفته تا شبکهآهای جهانی اینترنت، صورت گرفت.
در حال حاضر میآتوانید آنچه را میآبینید یا میآشنوید براحتی از طرق مختلف ارتباطی به هر شخصی در دنیا مخابره کنید ولی هنوز کلمات کارایی خود را از دست ندادهآاند؛ چراکه هنوز تکنولوژی به تصویر کشیدن افکار، رویاها و نظریات انسانآها بسیار پیچیده، گران و حتی تا حدودی غیرممکن است. ولی تمامی این واقعیات در سلولآهای مغز انسان به صورت واکنشآهای الکتروشیمیایی اتفاق افتاده و در سلولآهای حافظه ثبت و ذخیره میآشوند.
تکنولوژی متکی به سلولآهای زنده
به نظر میآرسد مدینه فاضله سیستمآهای کنونی رسیدن به عملکرد بسیار پیچیده و انعطافآپذیر مغز انسان و بخصوص حافظه است. به بیان دیگر تکنولوژیآهای آینده متکی بر سلولآهای زنده هستند. در واقع دستیابی بشر به دانش استخراج و پیوند سلولآهای بنیادی، دستکاریآهای ژنتیکی و بیولوژیکی در ساختار موجودات و البته ایجاد تحولات شگرف در ساختار مواد با استفاده از تکنولوژی نانو همگی نمادی از رسیدن به این هدف هستند.
حافظه انسان مجموعهآای از سلولآهای زنده است که از طریق ارتباطات الکترونیکی و نرونآها به دیگر اجزای مغز مرتبط هستند. به نظر میآرسد زمانی خواهد رسید که این ساختار توسط انسان بازسازی شود و از سلولآهای زنده که چندین برابر چیپآهای فعلی ظرفیت دارند برای ذخیره تصاویر متحرک، صدا و حتی حس لامسه، بویایی و چشایی و بازیابی آنها استفاده شود.
حال برای انتقال این دادهآها به مغز انسان شاید دیگر همچون گذشته از رابطآهای الکترونیکی جهت انتقال تصاویر استفاده نشود، بلکه این حافظهآها مستقیما به نرونآهای مربوط به احساس پنجگانه انسان متصل شوند. حتی شاید دانش انسان طی این روند تکاملی به جایی برسد که قادر به تصویر تخیلات و انتقال آن به صورت زنده به دیگران باشد. منظور از زنده یعنی دارای تمام شاخصآهای یک زندگی باشد.
ماشین متصل به نرونآهای مغزی
بررسیآهای انجامآشده نشان میآدهد که مغز انسانآها قادر به ارسال و دریافت امواج خاصی است که هنوز کاملا شناختهآشده نیست ولی بعضی از دانشمندان اموری چون تلهآپاتی را مربوط به این امواج میآدانند. میآتوان تصور کرد که با بهآکارگیری تکنولوژی جدید از طریق این امواج بتوان مانند شبکهآهای کامپیوتری بیآسیم به شبکهآهای انسانی متصل شد و بتوان افکار و احساسات خود را با دیگران در این شبکه به اشتراک گذاشت.
آنچه انسان تاکنون در ارتباط با عملکرد سلولآهای مغز دانسته است آنآکه نرونآها یا سلولآهای عصبی میآتوانند از طریق مکانیسمآهای الکتروشیمیایی اطلاعات را انتقال دهند. در حال حاضر دستاوردهای بشری تا آنجا اجازه داده است که توانسته شبکهآهای عصبی را به گونهآای شبیهآسازی کند که فقط قادرند تا بخش کوچکی از خصوصیات و ویژگیآهای شبکهآهای عصبی بیولوژیک را دارا باشند. ولیکن به نظر میآرسد در آینده بتوان سیستمآهایی را ابداع کرد که به طریقی به طور مستقیم به سلولآهای عصبی مغز متصل و امواج الکتروشیمیایی ارسال شده از آنها را با زبانی قابل درک برای دیگری ارسال و از وی دریافت کنند. شاید انتقال این مفاهیم قابل درک از طریق سیستمآهایی مشابه بلوتوثآهای امروزی میان افراد صورت بگیرد. به بیان دیگر در چنین فرآیندی نیاز به اتصال یک سیستم پردازنده خاص که میآتواند به اندازهآای بسیار کوچک حتی کوچکآتر از تلفنآهای همراه امروزی باشد به هر فرد لازم است.
حال شاید بتوانید تصور کنید که وقتی میآخواهید بنویسید گل زیباست یک تصویر از گل زیبایی که میآتواند یک رز سرخ باشد به همراه رایحه دلپذیر آن از طریق سیستم ذکر شده به دیگری انتقال میآیابد. کسی چه میآداند، شاید این تصویرسازیآهای ذهنی تا چند سال دیگر بسیار معمول، معقول و باورپذیر باشند...
رایانهآای که فکر میآکند
گروهی از دانشمندان به دنبال خلق رایانهآای هستند که توانایی دستهآبندی در میان جریانآهای چندگانه اطلاعات متغیر را به منظور یافتن الگوهای مناسب و اخذ تصمیم منطقی داشته باشد. به منظور تکمیل چنین طرحی محققان نیازمند تحقیقاتی گسترده روی نرونآهای عصبی مغز هستند تا بتوانند نقش دقیق آنها را در انجام فعالیتآهای مغزی دریابند و به این وسیله به مواردی که برای آموزش یک مغز مصنوعی به منظور توانایی آن در استدلال و یادگیری از تجارب خود مورد نیاز است، دست یابند.
دانشمندان بر این باورند یک مغز مصنوعی ایدهآآل باید توانایی شکلآپذیری داشته باشد، به این معنی که توانایی تغییر در برابر یادگیری از تجارب را داشته باشد. در طراحی اولیه این نمونه، از الگوی تحریکآهای الکتریکی به عنوان نرونآهای ارسالآکننده سیگنال در مغز جانداران استفاده خواهد شد.
منبع :
جام جم
هرچند الان که این نوشتار را تایپ میآکنم از اینآکه با لغزش انگشتانم روی دکمهآهای صفحهآکلیدی به نام کیبورد، میآتوانم به سرعت افکارم را بر صفحه تلویزیونآمانندی به نام مانیتور بنگارم خوشحالم. منظورم کار کردن با تکنولوژی فراگیر امروز یعنی کامپیوتر است که حداقل طی چند دهه اخیر جایگزین سیستمآهای نگارش سنتی شده است. البته ناگفته نماند که حتی بسیاری از بهآکارگیری این تکنولوژی حتی در دنیای امروز که همان کامپیوتر و اتصال به شبکه جهانی اینترنت باشد، بیآبهرهآاند و لیکن این ناتوانیآها برای نسل جدید ما میآرود تا کاملا به فراموشی سپرده شود، کما اینآکه اخیرا در خبرها خواندیم گروهی از دانشمندان بینآالمللی قصد دارند رایانهآای را طراحی کنند که توانایی یادگیری از تجربیات خود را داشته و عملکردی مشابه عملکرد مغز برترین گروه جانداران را خواهد داشت.
حال سوال اینجاست که آینده نگارش در مسیری که برای پیشرفت، میل سیریآناپذیری دارد بشر را به کدام دسته از تواناییآهای تکنولوژیک مجهز میآسازد؟
نگارش، از دیروز تا امروز
با بررسی تاریخچه نگارش، بسیاری از تاریخآدانان شروع آن را انسانآهایی میآدانند که با حک کردن تصاویری از حیوانات روی دیواره غارهای سنگی بیش از هزاران سال پیش، سعی در انتقال آنچه دیدهآاند به دیگران داشتند. این آغازی برای انتقال یک حس از انسانی به انسان یا انسانآهای دیگر بوده است که حتی در طول تاریخ نیز با بازیابی آثار باقیمانده از این نقوش به ما منتقل شده است. به مرور شاخهآهای هنری متنوعی نیز نقش قابل توجهی در انتقال افکار و احساسات به دیگران را ایفا کردهآاند چون نقاشی، تئاتر، سینما و موسیقی.
با پیشرفت تکنولوژی در قرن بیستم و تلاش انسان در بهآکارگیری علم الکتریسیته و سپس الکترونیک انسان وارد عصر کامپیوتر شد. این دانش ابتدا جهت محاسبات سریع و پیچیده به کار گرفته شد ولی با ظهور سایبرنتیک و افزایش نیاز روزافزون انسان به ارتباطات گسترده، حداکثر استفاده از این وسیله جهت ارتباط انسانآها به شکل شبکهآهای کوچک و محلی گرفته تا شبکهآهای جهانی اینترنت، صورت گرفت.
در حال حاضر میآتوانید آنچه را میآبینید یا میآشنوید براحتی از طرق مختلف ارتباطی به هر شخصی در دنیا مخابره کنید ولی هنوز کلمات کارایی خود را از دست ندادهآاند؛ چراکه هنوز تکنولوژی به تصویر کشیدن افکار، رویاها و نظریات انسانآها بسیار پیچیده، گران و حتی تا حدودی غیرممکن است. ولی تمامی این واقعیات در سلولآهای مغز انسان به صورت واکنشآهای الکتروشیمیایی اتفاق افتاده و در سلولآهای حافظه ثبت و ذخیره میآشوند.
تکنولوژی متکی به سلولآهای زنده
به نظر میآرسد مدینه فاضله سیستمآهای کنونی رسیدن به عملکرد بسیار پیچیده و انعطافآپذیر مغز انسان و بخصوص حافظه است. به بیان دیگر تکنولوژیآهای آینده متکی بر سلولآهای زنده هستند. در واقع دستیابی بشر به دانش استخراج و پیوند سلولآهای بنیادی، دستکاریآهای ژنتیکی و بیولوژیکی در ساختار موجودات و البته ایجاد تحولات شگرف در ساختار مواد با استفاده از تکنولوژی نانو همگی نمادی از رسیدن به این هدف هستند.
حافظه انسان مجموعهآای از سلولآهای زنده است که از طریق ارتباطات الکترونیکی و نرونآها به دیگر اجزای مغز مرتبط هستند. به نظر میآرسد زمانی خواهد رسید که این ساختار توسط انسان بازسازی شود و از سلولآهای زنده که چندین برابر چیپآهای فعلی ظرفیت دارند برای ذخیره تصاویر متحرک، صدا و حتی حس لامسه، بویایی و چشایی و بازیابی آنها استفاده شود.
حال برای انتقال این دادهآها به مغز انسان شاید دیگر همچون گذشته از رابطآهای الکترونیکی جهت انتقال تصاویر استفاده نشود، بلکه این حافظهآها مستقیما به نرونآهای مربوط به احساس پنجگانه انسان متصل شوند. حتی شاید دانش انسان طی این روند تکاملی به جایی برسد که قادر به تصویر تخیلات و انتقال آن به صورت زنده به دیگران باشد. منظور از زنده یعنی دارای تمام شاخصآهای یک زندگی باشد.
ماشین متصل به نرونآهای مغزی
بررسیآهای انجامآشده نشان میآدهد که مغز انسانآها قادر به ارسال و دریافت امواج خاصی است که هنوز کاملا شناختهآشده نیست ولی بعضی از دانشمندان اموری چون تلهآپاتی را مربوط به این امواج میآدانند. میآتوان تصور کرد که با بهآکارگیری تکنولوژی جدید از طریق این امواج بتوان مانند شبکهآهای کامپیوتری بیآسیم به شبکهآهای انسانی متصل شد و بتوان افکار و احساسات خود را با دیگران در این شبکه به اشتراک گذاشت.
آنچه انسان تاکنون در ارتباط با عملکرد سلولآهای مغز دانسته است آنآکه نرونآها یا سلولآهای عصبی میآتوانند از طریق مکانیسمآهای الکتروشیمیایی اطلاعات را انتقال دهند. در حال حاضر دستاوردهای بشری تا آنجا اجازه داده است که توانسته شبکهآهای عصبی را به گونهآای شبیهآسازی کند که فقط قادرند تا بخش کوچکی از خصوصیات و ویژگیآهای شبکهآهای عصبی بیولوژیک را دارا باشند. ولیکن به نظر میآرسد در آینده بتوان سیستمآهایی را ابداع کرد که به طریقی به طور مستقیم به سلولآهای عصبی مغز متصل و امواج الکتروشیمیایی ارسال شده از آنها را با زبانی قابل درک برای دیگری ارسال و از وی دریافت کنند. شاید انتقال این مفاهیم قابل درک از طریق سیستمآهایی مشابه بلوتوثآهای امروزی میان افراد صورت بگیرد. به بیان دیگر در چنین فرآیندی نیاز به اتصال یک سیستم پردازنده خاص که میآتواند به اندازهآای بسیار کوچک حتی کوچکآتر از تلفنآهای همراه امروزی باشد به هر فرد لازم است.
حال شاید بتوانید تصور کنید که وقتی میآخواهید بنویسید گل زیباست یک تصویر از گل زیبایی که میآتواند یک رز سرخ باشد به همراه رایحه دلپذیر آن از طریق سیستم ذکر شده به دیگری انتقال میآیابد. کسی چه میآداند، شاید این تصویرسازیآهای ذهنی تا چند سال دیگر بسیار معمول، معقول و باورپذیر باشند...
رایانهآای که فکر میآکند
گروهی از دانشمندان به دنبال خلق رایانهآای هستند که توانایی دستهآبندی در میان جریانآهای چندگانه اطلاعات متغیر را به منظور یافتن الگوهای مناسب و اخذ تصمیم منطقی داشته باشد. به منظور تکمیل چنین طرحی محققان نیازمند تحقیقاتی گسترده روی نرونآهای عصبی مغز هستند تا بتوانند نقش دقیق آنها را در انجام فعالیتآهای مغزی دریابند و به این وسیله به مواردی که برای آموزش یک مغز مصنوعی به منظور توانایی آن در استدلال و یادگیری از تجارب خود مورد نیاز است، دست یابند.
دانشمندان بر این باورند یک مغز مصنوعی ایدهآآل باید توانایی شکلآپذیری داشته باشد، به این معنی که توانایی تغییر در برابر یادگیری از تجارب را داشته باشد. در طراحی اولیه این نمونه، از الگوی تحریکآهای الکتریکی به عنوان نرونآهای ارسالآکننده سیگنال در مغز جانداران استفاده خواهد شد.
منبع :
جام جم